ESLEM MİMARLIK: ISI YALITIMININ GÜNÜMÜZDEKİ YERİ

İnsanların konforlu bir yaşam sürebilmeleri, 20-22°C sıcaklık ve yüzde 50 bağıl nem değerine sahip olan ortamlarda mümkün olabilir. Kış aylarında dış ortam sıcaklıkları 20°C’nin oldukça altında seyreder.Yaz aylarında ise hava sıcaklıkları 20°C’nin oldukça üstündedir. Isı bir enerji türüdür ve Termodinamiğin 2. Yasası gereği ısı, yüksek sıcaklıklı ortamdan düşük sıcaklıklı ortama transfer olur. Kış aylarında meydana gelen ısı kayıplarını ve yaz aylarında meydana gelen ısı kazançlarını azaltmak için yapılan işlemlere 'ısı yalıtımı' demir. Kışım üşümemek için kömür, doğal gaz gibi yakıtlar kullanarak evimizi ısıtır, yazın ise ısınan evimizi klimalarla soğuturuz.

Bir başka deyişle, bina sakinlerinin daha az enerji kullanarak ısınması veya serinlemesi ve dolayısıyla çevre kirliliğinin azaltılmasının sağlanması, binanın iç ve dış etkenlerden korunarak ömrünün uzatılması amacıyla, farklı sıcaklığa sahip yaşam alanları ile çevresi arasındaki ısı geçişini azaltmak için yapılan işlemlere 'ısı yalıtımı denir.

Isı Transferi Üç Yolla Olur;

Kondüksiyon ya da iletişim, madde vaya cismin bir tarafından diğer tarafına ısının iletilmesi ile oluşan ısı transferinin bir çeşididir. Isı transferi daima yüksek sıcaklıktan, düşük sıcaklığa doğrudur. Yoğun maddeler genelde iyi iletkendirler. Örneğin, metaller çok iyi iletkendir. r.
Konveksiyon ya da taşınım, katı yüzey ile akışkan arasında gerçekleşen ısı transferinin bir çeşididir. Akışkan içindeki akımlar vasıtası ile ısı transfer edilir. Akışkan içindeki veya akışkan ile sınır yüzey arasında ki sıcaklık farklarından ve bu farkın yoğunluk üzerinde oluşturduğu etkiden doğabilmektedir.
Işınım yolu ile ısı transferi, fotonlar (elektromanyetik radyasyon) yolu ile olan ısı transferidir.
Isı, doğal olarak yüksek sıcaklıktan, düşük sıcaklığa doğru akar ve direncin en az olduğu yol boyunca en fazla ısı kaybı olur. Isı yalıtımı, dışarıdaki sıcaklığı içeriye içeridekini de dışarıya geçirmeyen bu sistem, yalıtım malzemeleri ile kaplama sonucunda ortaya çıkmaktadır. Yaz aylarında daha soğuk, kış aylarında daha sıcak bir yapı sağlar. doğalgaz, kömür veya başka bir enerji kaynağının tasarrufunu sağlar. Bu şekilde gerekli ısı izolesini sağlamak amaçlı kullanılır. Enerji kaynaklarının daha az kullanımından kaynaklı ekonomik olarak bütçeye de doğrudan katkı yapan ısı yalıtımı, yakacak kullanımının en aza indirilmesi ile hava kirliliğini de önler. Binaların nem oranınca düşük olmasının ardından binaların ömrü de uzar. Nem, defrem ve benzeri tektonik hareketlerin oluşumunun ardından binalara en çok zarar veren bir olgudur. Nem oranını da düşüren mantolama sistemleri, böylece depreme dayanıklılığı da arttırmaktadır.
Binaların kiriş ve duvarları, pencere çevreleri gibi hava sirkülasyonunun ve ısı kaybının en yoğun olduğu bölgelerde uygulanabilirliği daha yüksek olan mantolama, uygulandığı andan itibaren mantolama cetvelleri vasıtası ile ne kadar tasarruf ettiğinize dair sizlere bilgi de verebilmektedir.

ISI YALITIMI NERELERE YAPILIR?.eslemmimarlik.com

Isı yalıtımının faydalarından tam anlamıyla yararlanmak için, evlerin kışın soğuk, yazın sıcak kısımlara bakan tüm duvar ve döşemeleri, çatıları mutlaka yalıtılmalı ve nitelikli pencere kullanılmalıdır. Isı yalıtımı, binanın temelinden çatısına kadar dışa veya kullanılmayan kısımlara bakan yüzeylerine, ısı geçişini azaltan özel yalıtım malzemelerinin uygulanması ile yapılır.

Çatıların yalıtımında çatıların şekline göre değişen yalıtım uygulamaları vardır. Çatılarda ısı yalıtımı, levha veya şilte biçiminde çeşitli yalıtım malzemelerile yapılır. Çatı örtüsü ile tavan döşemesi arasında kullanılmayan boşlukların olduğu binalarda, ısı yalıtımı tavan döşemesi üzerine serilerek uygulanır. Çatı arasının yaşam mekanı olarak kullanıldığı binalarda ısı yalıtımı çatı seviyesinde yapılır. Ahşap konstruksiyon çatılarda ısı yalıtımı merteklerin arasına, altına veya üstüne yapılabilir.

Betonarme kırma çatılarda ise genellikle beton yüzeyin üstüne yapılır. Teras çatılarda ısı yalıtımı, su yalıtım katmanının üstüne veya altına yapılabilir. Isı yalıtımı levhalarının su yalıtımının üzerinde yer aldığı detaya 'ters teras çatı' su yalıtımı katmanının ısı yalıtımı levhalarının üzerinde bulunduğu detaya ise 'geleneksel teras çatı' denilmektedir. Ters teras çatı detaylarında su yalıtım örtüleri aynı zamanda buhar kesici vazifesi görmektedir. Çatılarda ısı, su, ses ve yangın yalıtımı detayları birlikte çözülmeli ve konforlu ortam elde etmek için malzemeler birbirleriyle uyumlu seçilerek mutlaka yoğuşma tahkiki yapılmalıdır.

Duvarlarda yalıtım ise, çeşitli malzemelerin genellikle duvarlara monte edilmesiyle, binanın dışından, içinden veya iki duvar katmanının arasından yapılabilir. Dıştan yapılan uygulamalar ile cephenin tümüne ısı yalıtım malzemeleri sabitlenebildiğinden,ısı köprürleri oluşmaz. Aynı zamanda uygulama dış taraftan yapıldığı için duvarlar sıcak kalır ve yoğuşma meydana gelmez. Dış cephelerde kullanılacak olan ısı yalıtım levhaları bu uygulama için özel olarak üretilmiş olmalıdır.

Pencerelerde iyi bir ısı yalıtımı, kaliteli, sızdırmaz, doğru uygulanmış ve düşük ısı geçirgenlik değerlerine sahip doğramalar ve yalıtım camı üniteleri ile mümkündür. Binalarda ki kapılar da enerji verimliliği göz önüne alınarak seçilmelidir.

Isı yalıtımının önemli bir unsuru da tesisatlarına ve ekipmanlarının (vana, armatür vb.) yalıtılmasıdır. Isıtma veya soğutma tesisatında yalıtım özellikle ısıtılmayan veya soğutulmayan hacimlerden geçen tesisat boru veya kanallarının yalıtım malzemeleriyle kaplanması ile yapılır. Soğutma ve ısıtma tesisatlarının ısı yalıtımı ile büyük enerji tasarrufu sağlanır. İşletme maliyeti düşer. Buhar ve kaynar su tesisatlarında yüzey sıcaklığının yüksek olması nedeniyle insanların kazaya uğramasının önüne geçilmiş olur. Ayrıca, kazan dairesinin aşırı ısınmasından dolayı diğer sistemlerin zarar görmesi ve ısı köprüleri önlenir.

Isı yalıtımı, yalnızca çeşitli yalıtım malzemeleriyle yapılan bir işlem olarak algılanmamalıdır. Isı yalıtımı daha tasarım aşamasında başlaması gereken bir süreçtir. Isı kaybını etkileyen en önemli unsurların başında, yapının içinde bulunduğu çevresel faktörler gelir ve tasarımcılar bu faktörleri dikkate almalıdır.

Isı yalıtımının uygulanacağı yerler özetle;

Düz ve eğik çatılarda
Teras çatılarda
Bina dış duvarlarında
Çıkma altlarında
Toprakla temas eden duvar ve temel döşemelerine
Garaj, depo, sığınak gibi ısıtılmayan bölümlere bakan duvar ve döşemelere
Binalarda katları ayıran döşemelere ve kolonlara

ISI YALITIM İHTİYACININ NEDENLERİ

Isınma veya serinleme amacıyla yapılan harcamalardan ortalama %50 tasarruf ederek, kışın daha iyi ısınmaya, yazın ise serin kalmaya olanak sağlar.
Konforu arttırır. Bina boyunca, sıcaklık dağılımı daha homojen olur.
Yalıtım, dışarıdan gelen gürültüyü emdiği için, ses yalıtımı da sağlar
Yakıt tüketimini azaltarak çevre kirliliği ve küresel ısınmanın önlenmesine katkıda bulunur.
Sağlayacağı verimlilikle, ülkemizin enerjide dışa bağımlılığını azaltır.
Evlerde küflenme, siyah leke ve mantar oluşmasına neden olan terlemeyi önler.
Betonun içindeki çeliğin paslanmasını engeller, binanızın depreme karşı dayanıklılığını korur.
Yaşam alanları içerisinde dengeli oda sıcaklıkları yaratarak konforlu ve sağlıklı mekanlar oluşturur.
Tesisat boruları, havalandırma kanalları, vanalar vb. tesisat elemanlarına yapılır.

ISI YALITIM MALZEMELERİ

Isı yalıtım malzemeleri, ısı kayıp ve kazançlarının azaltılmasında kullanılan yüksek ısı dirence sahip özel malzemelerdir. Avrupa standartlarında ısı iletkenlik katsayıları 0,06-0,10 W/m.K’nin altında olan malzemeler, ısı yalıtım malzemeleri olarak tanımlanır.

Isı yalıtımı amacı ile kullanılan ürünler açık gözenekli ve kapalı gözenekli olarak sınıflandırılabilir. Açık gözenekli veya elyaflı malzemelere, camyünü, taşyünü (mineral yünler) ahşap yünü, seramik yünü, cüruf yünü, kapalı gözenekli malzemelere ise EPS (genleştirilmiş polistiren) XPS (ekstürüde polistiren) elastomerik kauçuk, polietilen köpüğü, cam köpüğü örnek verilebilir.

Bu malzemeler genellikle çatı, duvar, döşeme ve zemin gibi yapı elemanlarında ve tesisatlar da kullanılır. Bu malzemelerin yanı sıra pencereleri oluşturan kaliteli doğramalar ile yalıtım camı üniteleri de ısı yalıtımında büyük önem taşır.

Isı yalıtım ürünlerinin temel amacı, yapı elemanlarının ısı iletim direncini arttırmaktır. Bu nedenle bu ürünlerin yalıtma özelliğini ısı iletim katsayıları belirler. Isı iletim katsayısı ne kadar düşükse, o ürünün yalıtım özelliği artar. Bu nedenle, yalıtım ürünlerinin ısı iletim katsayısının düşük olması istenir. Yanı sıra uygulanacağı detaya göre yalıtım malzemelerinin ses sönümleme değerleri, yangın karşısında ki performansları, su emme değerleri, donma çözülme dayanımı, yük altındaki uygulamalar için basma dayanımları malzeme seçiminde önemli rol oynar. Kullanım kolaylığı ve ekonomik olması da ısı yalıtım ürünlerinde aranan diğer özelliklerdir. Uygulama alanlarına göre kullanılan ısı yalıtım malzemeleri, aşağıda standartları ile birlikte listelenmiştir.

Yapı Yalıtımı:

Duvar (dolgu duvar, kolon kiriş), döşeme, çatı uygulamaları)

Camyünü [TS 901 / TS 901-1 EN 13162